Retencja w ortodoncji

Nareszcie aparat ortodontyczny został zdjęty i możesz cieszyć się pięknym prostym uśmiechem. Ciężko na to pracowałeś, ale dałeś radę – gratulacje! Jednak Twoja ortodontyczna podróż nie jest jeszcze zakończona. Aby Twój uśmiech wyglądał jak najlepiej, będziesz musiał nosić aparat retencyjny, aby zachować i ustabilizować uzyskany efekt leczenia. Retainery są potrzebne do kontrolowania lub ograniczania potencjalnych zmian położenia zębów. Stosuje się je po leczeniu aparatem ortodontycznym, aby utrzymać zęby w ich prawidłowym ustawieniu, do którego również muszą dostosować się otaczające tkanki (dziąsła, kość, mięśnie).

Retencja w ortodoncji

Po zakończeniu aktywnego leczenia ortodontycznego następnym etapem jest faza retencji. Efekty leczenia ortodontycznego są niestabilne, dlatego kluczem do utrzymania sukcesu tego leczenia jest prawidłowa retencja. Odpowiedzialność za utrzymanie zębów tam, gdzie Ty i Twój ortodonta je przenieśliście, spoczywa na Tobie. Ta faza „podtrzymująca” ma kluczowe znaczenie dla długoterminowej stabilności wyników leczenia.

Dlaczego potrzebna jest faza w retencji?

Faza ta potrzebna z dwóch powodów: po pierwsze, umożliwia odbudowę kości, w której znalazły się zęby po ich przesunięciu, a po drugie, pozwala utrzymać zęby w nowej pozycji po zakończeniu aktywnego leczenia ortodontycznego. Twoje ciało zmienia się przez całe życie i dotyczy to również zębów. Jedynym sposobem na utrzymanie ich w idealnej pozycji uzyskanej przez leczenie ortodontyczne jest użytkowanie retainerów przez całe życie!

Jakie są rodzaje retainerów?

Istnieją dwa rodzaje retainerów: ruchome (wkładane i zdejmowane przez pacjenta) i stałe (przyklejane, serwisowane i ewentualnie usuwane przez ortodontę). Twój ortodonta zaleci rodzaj retainera, który jego zdaniem najlepiej odpowiada Twoim potrzebom.

Retainery ruchome występują w dwóch postaciach: są to płytki retencyjne Hawley’a lub przezroczyste nakładki. Płytki wykonane są z drutu i akrylu (materiału podobnego do tworzywa sztucznego), który może być w różnych kolorach. Sprawdź w wyszukiwarce wpisując „hawley retainers colors” aby wybrać najbardziej odpowiadający Ci kolor lub wzór. Przezroczyste nakładki wykonane są z tworzywa sztucznego i są dokładnymi replikami zębów. Zostaniesz poinstruowany jak włożyć, zdjąć i dbać o nakładkę.

Jakie są wady i zalety retencji ruchomej vs stałej?

• zdejmowane aparaty retencyjne można wyjmować na czas jedzenia i czynności higienicznych

• zdejmowane aparaty retencyjne można łatwo zgubić, więc pamiętaj, aby zawsze trzymać aparat w etui, gdy zdejmujesz go do jedzenia lub szczotkowania

• jeśli retainer ruchomy nie jest noszony odpowiednią ilość czasu (nawet 14-16h na dobę), zęby mogą się z powrotem pokrzywić

• stały aparat retencyjny jest odpowiedni dla osób, które nie chcą się martwić, ile godzin dziennie muszą go nosić.

• zęby ze stałymi aparatami retencyjnymi wymagają nieco więcej uwagi podczas szczotkowania, łatwiej odkłada się na nich osad i kamień nazębny. Pacjenci ze stałymi aparatami retencyjnymi powinni raz na 6 miesięcy odwiedzić higienistkę stomatologiczną.

Jak długo trzeba będzie nosić retencję ruchomą?

Porozmawiaj ze swoim ortodontą o tym, jak długo zaleca nosić retainer ruchomy. Ogólnie przyjmuje się zasadę aby nosić retainer co najmniej tak długo jak trwało leczenie ortodontyczne, kilkanaście godzin na dobę. Wielu pacjentów przyzwyczaja się i zakłada retainery co noc, przez całe życie. Noszenie retainerów powinno stać się częścią rutyny higieny jamy ustnej: szczotkuj i nitkuj zęby przed snem, potem zakładaj retainery na noc, i tak przez całe życie.

Po jakim czasie należy wymienić aparaty retencyjne?

Przy odpowiedniej pielęgnacji retainery mogą wytrzymać wiele lat. Pamiętaj jednak, że są one podobne do każdego innego urządzenia i prawdopodobnie w pewnym momencie będą musiały zostać wymienione. Właściwa pielęgnacja wydłuży żywotność retainera. Wyjmowane aparaty retencyjne mogą wytrzymać od 6 miesięcy do 3 lat w przypadku nakładek oraz od 5 do 10 lat w przypadku produktów typu płytki Hawley’a.

Właściwe pielęgnowanie retencji ruchomej powinno składać się z:

• czyszczenia za pomocą szczotki i mydła, ewentualnie tabletek do czyszczenia protez (domowy sposób to kąpiel w kwasku cytrynowym lub occie spożywczym)

• przechowywania retainerów ruchomych w pudełku, gdy nie są one w ustach

• trzymania ich z dala od źródeł ciepła (takich jak na przykład wnętrze nagrzanego samochodu)

• trzymania retainerów z dala od zwierząt domowych

• nie wkładaj retainerów do kieszeni bez etui

• jeśli wydaje Ci się, że Twój retainer odkształcił się lub jeśli nie pasuje już podczas próby umieszczenia go na zębach, poinformuj o tym swojego ortodontę

• jeśli drut w płytce się obluzuje, ważne jest, aby natychmiast to zgłosić

Jak długo utrzymuje się w ustach retencja stała (przyklejana)?

Średnio retencja stała utrzymuje się na zębach około 3 lat dla łuku górnego i 5 lat dla łuku dolnego. W przypadku awarii zaleca się ją podkleić lub wykonać nową.

Jak czyści się retainery stałe?

Jeśli masz przyklejoną retencję stałą (drucik za zębami), ważne jest, aby dokładnie dbać o higienę tej okolicy. Należy prawidłowo szczotkować i co najmniej raz dziennie nitkować pod drutem nicią dentystyczną. Jeśli szczotkowanie nie jest możliwe po jedzeniu, należy przynajmniej wypłukać usta wodą.

Czy po zakończeniu noszenia aparatu nadal będę się umawiać do ortodonty?

Tak po zakończeniu fazy czynnej rozpoczyna się faza retencji, która również wymaga kontroli. Wizyty umawiane są według schematu co 1, 3, 6, 12 miesięcy. Jeśli masz retainery ruchome, pamiętaj aby zabrać je na wizytę!

Co się stanie, jeśli retainer zostanie uszkodzony lub zgubiony?

Jeśli zgubisz lub zepsujesz aparat retencyjny, natychmiast skontaktuj się z ortodontą w sprawie jego ponownego wykonania.

Co jeśli retainer po czasie przestaje pasować?

Jeśli aparat retencyjny przestaje być prawidłowo dopasowany (co może się zdarzyć, jeśli retainery nie są noszone zgodnie z zaleceniami ortodonty) lub jeśli jest zbyt luźny, zadzwoń do ortodonty i umów się na wizytę.

Kilka ważnych porad na temat retainerów

Retainery działają tylko wtedy, gdy są w ustach. Zdejmowane retainery powinny znajdować się w jednym z dwóch miejsc: w jamie ustnej lub pudełku ochronnym. Nie powinno ich się owijać w serwetki ani umieszczać w kieszeniach lub torebkach, gdyż mogą ulec nieumyślnemu wyrzuceniu lub mechanicznemu uszkodzeniu.Trzymaj je również w miejscu niedostępnym dla zwierząt domowych.